Այսօր հայ ճարտարապետության նվիրյալ  Թորոս Թորամանյանի ծննդյան օրն է

Այսօր հայ ճարտարապետության նվիրյալ  Թորոս Թորամանյանի ծննդյան օրն է

2024-03-18T12:42:22+00:00 18/03/2024|Լրահոս, Հրապարակումներ|

Մարտի 18-ը անվանի ճարտարապետ Թորոս Թորամանյանի  ծննդյան օրն է։  Ծնվել է 1864 թ․,  Փոքր  Հայքի  Շապին Գարահիսար  քաղաքում։

1884 թ․ մեկնել է Կոստանդնուպոլիս՝ ուսումը  շարունակելու։ Ուսանել է՝  Կոստանդնուպոլսի Կայսերական  գեղարվեստի  վարժարանի ճարտարապետության  բաժնում։

Թորոս Թորամանյանը ճամփորդել է տարբեր երկրներով՝ Պարսկաստան, Սիրիա, Թուրքիա, Եգիպտոս, Հունաստան, Իտալիա, Ֆրանսիա:

Մեր ճարտարապետության պատմության էջերում իր անգնահատելի տեղը ունեցող ճարտարապետը կյանքի 30 տարիները նվիրել է հայկական ճարտարապետական հուշարձանների ուսումնասիրությանը։ Թորամանյանի գիտական ամբողջ  ժառանգության մեջ  գերակշիռ տեղ է զբաղեցնում Հայաստանի V-VII դարերի ճարտարապետական հուշարձանների՝ Բավի Տեկոր, Երերույքի, Քասաղի, Էջմիածնի Մայր տաճարի և Զվարթնոցի մանրամասն ուսումնասիրությունը։

Նա զբաղվել է նաև սուրբ Հսիփսիմե և Գայանե եկեղեցիների, Ավանի, Պտղնիի Թալինի մեծ և փոքր, Արթիկի, և այլ հուշարձանների ուսումնասիրությամբ։ Առաջավոր գիտնական լինելուց բացի, Թորամանյանը նաև հասարակության ակտիվ անդամ էր, մեծ հայրենասեր և առաջադեմ մտավորական:

Անգնահատելի է Թորամանյանի  դերը  Զվարթնոց տաճարի պեղումների,  նաև՝  հետագա գիտական ուսումնասիրություների գործում։ Զվարթնոցը վերակենդանացել է հենց այդ հետազոտությունների շնորհիվ։

«Զվարթնոցը ավերակ չէ, այլ մի շեն դպրոց, և անոր ամեն մի բեկորներն ու գեղաքանդակ քարերը՝ դարապատում ուսուցիչներ…»,-վստահ էր Թորոս Թորամանյանը:

Թորամանյանը մահացել է 1934 թվականին Երևանում։ Աճյունն ամփոփված է Երևանի Կոմիտասի անվան պանթեոնում։

Մարտի 19-ին, ժամը՝  16։00-ին,  «Զվարթնոց» պատմամշակութային արգելոց-թանգարանում կբացվի ճարտարապետության նվիրյալ, հայ ճարտարապետության գիտական պատմության հիմնադիր Թորոս Թորամանյանի 160-ամյակին նվիրված ցուցադրություն։